Chính phủ Canada, thông qua Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch (IRCC), đang tiếp tục chiến lược giảm số lượng cư dân tạm thời (bao gồm du học sinh) xuống còn dưới 5% tổng dân số vào năm 2026, nhằm giảm áp lực lên nhà ở, y tế và giáo dục. Các chính sách thắt chặt bắt đầu từ năm 2024-2025 và được mở rộng mạnh mẽ từ năm 2026, tập trung vào việc cắt giảm chỉ tiêu cấp giấy phép học tập (study permit), ưu tiên chất lượng thay vì số lượng, và hỗ trợ nghiên cứu cao cấp. Dưới đây là tóm tắt các thay đổi chính áp dụng từ năm 2026, dựa trên Kế hoạch Di trú Mức độ 2026-2028 được công bố trong ngân sách liên bang tháng 11/2025.
1. Cắt giảm mạnh chỉ tiêu cấp study permit mới
- Mức chỉ tiêu: Từ 305.900 study permit mới trong năm 2025, giảm xuống còn 155.000 vào năm 2026 (giảm khoảng 49%), sau đó ổn định ở 150.000 mỗi năm cho 2027 và 2028. Con số này chỉ tính study permit mới (không bao gồm gia hạn hoặc chuyển trường cho sinh viên hiện tại).
- Mục tiêu tổng thể: Giảm tổng số cư dân tạm thời mới từ 673.650 (2025) xuống 385.000 (2026) và 370.000 (2027-2028), bao gồm cả du học sinh và lao động tạm thời.
- Tác động: Các trường đại học và cao đẳng sẽ phải cạnh tranh khốc liệt hơn để phân bổ chỉ tiêu theo tỉnh bang (qua Provincial Attestation Letter - PAL). Sinh viên Việt Nam và Ấn Độ (hai nhóm lớn nhất) sẽ gặp khó khăn lớn hơn trong việc xin visa, với tỷ lệ từ chối có thể tăng cao do nhu cầu vượt cung.
2. Miễn trừ cho sinh viên sau đại học tại trường công lập
- Từ ngày 1/1/2026, sinh viên thạc sĩ và tiến sĩ (master's và PhD) đăng ký tại các Designated Learning Institutions (DLI) công lập sẽ miễn trừ khỏi giới hạn study permit và không cần PAL/TAL.
- Ưu tiên lĩnh vực: Tập trung vào công nghệ mới nổi, y tế, kỹ thuật tay nghề cao và nghiên cứu (ví dụ: hỗ trợ 400 triệu CAD cho cơ sở nghiên cứu và 133,6 triệu CAD cho học bổng tiến sĩ quốc tế).
- Xử lý nhanh: Đơn xin study permit cho tiến sĩ từ nước ngoài sẽ được xử lý trong 14 ngày, bao gồm cả người thân đi kèm.
- Tác động tích cực: Khuyến khích tài năng cao, giúp Canada duy trì vị thế nghiên cứu toàn cầu, nhưng không áp dụng cho trường tư thục hoặc bậc đại học/cử nhân.
3. Yêu cầu chứng minh tài chính và điều kiện học tập nghiêm ngặt hơn
- Chứng minh tài chính: Tăng lên 22.895 CAD (khoảng 435 triệu VND) cho năm đầu tiên (từ 1/9/2025, áp dụng kéo dài), cộng thêm học phí toàn khóa và chi phí người thân. Phải chứng minh khả năng chi trả toàn bộ chương trình học, không chỉ năm đầu.
- PAL/TAL bắt buộc: Hầu hết du học sinh (trừ miễn trừ) phải có thư xác nhận từ tỉnh bang để chứng minh chỗ học phù hợp với chỉ tiêu địa phương.
- Kiểm soát trường học: Ưu tiên trường công lập và chương trình chất lượng cao; cấm chuyển trường dễ dàng mà không có PAL mới. Các trường phải đảm bảo chỗ ở cho sinh viên mới.
- Ngôn ngữ và việc làm sau tốt nghiệp (PGWP): Từ 1/11/2024 (kéo dài), phải chứng minh trình độ tiếng Anh/Pháp (CLB 7) để xin PGWP. Thời hạn PGWP lên đến 3 năm chỉ cho chương trình đại học hoặc lĩnh vực thiếu nhân lực; cao đẳng công lập vẫn đủ điều kiện nếu liên quan đến tay nghề cao.
4. Hạn chế cho người thân đi kèm và lao động
- Giấy phép lao động cho vợ/chồng: Chỉ cấp cho vợ/chồng của sinh viên thạc sĩ (chương trình ≥16 tháng), tiến sĩ, hoặc chương trình chuyên môn (như y tế, kỹ thuật). Không áp dụng cho cử nhân hoặc thạc sĩ ngắn hạn.
- Giới hạn làm việc: Du học sinh chỉ làm thêm tối đa 24 giờ/tuần (tăng từ 20 giờ từ 2024), và phải ưu tiên chương trình có co-op/internship bắt buộc.
Bảng so sánh chỉ tiêu study permit (dự kiến)
| Năm |
Chỉ tiêu study permit mới |
Giảm so với năm trước |
Ghi chú |
| 2024 |
485.000 |
- |
Trước thắt chặt |
| 2025 |
305.900 |
-35% |
Bao gồm master's/PhD |
| 2026 |
155.000 |
-49% |
Miễn trừ master's/PhD công lập |
| 2027-2028 |
150.000/năm |
-3% |
Ổn định, ưu tiên nghiên cứu |
Lời khuyên cho du học sinh Việt Nam
- Chuẩn bị sớm: Nộp đơn trước hạn chót (thường 3-6 tháng trước kỳ nhập học), chọn trường công lập và chương trình sau đại học để tăng cơ hội. Theo dõi IRCC và trang trường để cập nhật PAL.
- Tăng tỷ lệ đậu visa: Tập trung hồ sơ chứng minh mục đích học tập rõ ràng, tài chính vững (tài khoản ngân hàng, thư bảo lãnh), và kế hoạch trở về. Tỷ lệ đậu visa Việt Nam hiện khoảng 60-70%, nhưng có thể giảm do cạnh tranh.
- Lựa chọn thay thế: Xem xét Anh, Úc hoặc Mỹ nếu không kịp; hoặc hoãn nhập học sang 2027.
- Nguồn hỗ trợ: Kiểm tra website IRCC (canada.ca) hoặc tư vấn viên RCIC uy tín để tránh lừa đảo thư mời giả.
Các chính sách này phản ánh nỗ lực cân bằng giữa thu hút tài năng và kiểm soát dân số, nhưng có thể gây thách thức tài chính cho các trường nhỏ.
